Од 4 до 7 август во Ниш се одржа натпреварувачката програма на меѓународниот џез театарски фестивал Нишвил, под слоганот „И покрај тагата“. Беа претставени седум интересни, жанровски различни продукции, дела од физичкиот и драмскиот театар, како и нов циркус, кои споделуваат истражувачки пристап, како и клучната употреба на музичките елементи, што е специфично за овој фестивал (селекторот е актерка Маја Митиќ). Претставите традиционално се одржуваат на отворени градски простори, освен во случај на лошо време, што годинава, за жал, фестивалот го пресели на затворените сцени на Народниот театар и Офицерскиот дом, веќе од втората вечер. Влезот во нив е бесплатен, што е важно од аспект на културната анимација, демократското освојување на граѓаните на Ниш со уметничка содржина, откривањето дека тие можат, или навистина треба да бидат начини на поминување на слободното време,
По краткиот и ефектен воведен говор на писателот Драган Великиќ, кој го прогласи фестивалот за отворен, со зборови за важноста на слободата и промените во театарот, полската трупа Мигро театар од Краков изведе многу допадлива и суптилно експресивна претстава „Одгласи“. режија: Моника Козловска . Во просторот на амфитеатарот на брегот на Нишава, кој ја ублажи топлината на тој ден и вечер, шест изведувачи, потопени во етничкото наследство, со музика и движење, без зборови, градат приказна за патувањата и промените, за предизвиците на миграцијата, за утехата на заедништвото во различностите. Благодарение на нивната инспирација и посветеност, но и леснотијата на движење и имагинативната кореографија. По Полјаците, на истата сцена беше изведен и македонскиот „Циркус Пирандело“ на Народен театар „Антон Панов“ од Струмица, во режија на Бојан Трифуновски, според текстовите „Шест лица бараат писател“ и „Вечерва импровизираме“. Метатеатралните идеи на Пирандело, неговата вечна и неисцрпна потрага по смислата на односот меѓу реалноста и илузијата, овде се претставени во драмско-музичка форма, во ексцентрична, гротескна, театарска форма. Во намерниот хаос на текови и нивните прекини, се поставуваат прашања за смртта и бесмртноста, за природата на претставата, за положбата на публиката и за функцијата на театарот, па постепено се доаѓа до главната метафора, животот како циркус. постоењето на границата меѓу лудоста и нормалноста, што и да значи тоа.
Втората вечер беше изведена „Душата на Антигона“ во изведба на Синиот театар во режија на Ненад Чолиќ, која на необично еклектичен начин раскажува за вечната борба на Антигона за љубов и правда. Изведена за околу седумдесет гледачи седнати на сцената, поделени во две групи, меѓу изведувачите, претставата е специфичен изродшоу, метафоричен спектакл на лудаци (на власт), гротескно кабаре на чудовиштето Креон и неговиот син Хемон, обликувано од страшни маски. Актерите играат ригидно и театрално, означувајќи ја дислокацијата на времето, глобално детерминираните насилство и војни, превртени вредности наопаку. Лицето на Антигона е дефинирано и со дехуманизирачка маска, таа нема способност да зборува, туку само да мрмори, што може да се сфати како симболичен знак за поништување на јазикот на љубовта во таков и таков свет на арогантна политика. Сценскиот текст, составен од цитати од Вирџинија Вулф, Алберт Ајнштајн и Фјодор Достоевски, вклучува и гротескна изведба на добро познати поп песни, од Елвис Присли, преку Џејмс Браун и Том Џонс, до Џон Ленон. Може да се сфати како предизвикувачка комбинација на митологиите на два света, антички и модерни, бидејќи тие песни станаа посебни митови на нашето време,
Третата вечер заечарскиот театар „Зоран Радмиловиќ“ ја претстави Кишовата „Електра“во режија на актерката Оливера Викторовиќ Ѓурашковиќ, поконвенционална, училишна интерпретација на античка трагедија за застрашувачките последици од омразата и одмаздата, поради неможноста да се справи со негативните чувства. Претставата е вредна поради внимателното и течно прикажување на старогрчкиот семеен и социјален раздор, како и изведбата на Ана Бретшнајдер (Електра), во силен психолошки и физички израз на заслепена омраза кон нејзината мајка Клитемнестра (Наташа Петровиќ), која исто така силно и трогателно ја моли својата немилосрдна ќерка за прошка. , мислејќи на слабостите на жените. Иако беше лесно да се следи оваа „Електра“, стилски значително помалку се вклопува во истражувачката сценска поетика што традиционално ја презентираше Нешвил џез театарскиот фестивал. Ова секако е претстава која се изведува по „Електра“, „Зодијак – круг на мали животни“хрватската трупа Циркорама, која веќе петнаесет години посветено ги истражува експресивните можности на хибридното поле на новиот циркус. Со сигурност може да се каже дека ова дело е највредното по естетика и изведба во овогодинешната натпреварувачка програма, поради што ја доби наградата на жирито за најдобра изведба во целина. Тројца изведувачи (Јадранка Жиниќ Мијатовиќ, Петра Најман, Никола Мијатовиќ), вешти танчери, жонглери и акробати, се униформно облечени во брилијантно дизајниран, космички, бел, невообичаено стилизиран, долг костим направен од некаква еко кожа. Тие настапуваат во исто така бел, симболичен круг, нежно осветлен, опкружен со публика, поделена во четири групи, според хороскопските знаци. Исклучително умешните и концентрирани изведувачи цело време ги придружува музичарот Иван Свагуша, кој свири хипнотички космички тонови на електрична гитара, го води нивниот акробатски танц со звук, метафоричен одраз на борби за живот, војни со препреки, со лични сопнувања и колебања. Јазикот на телото на изведувачот е контекстуализиран со зборовите емитувани преку звучниците, кои ја насочуваат интерпретацијата на дејството и според астролошките влијанија, мистичниот ефект на планетите и космосот врз нашите судбини.
Последната фестивалска вечер, прво беше изведена Ибзеновите „Столбови на општеството“ , од романскиот театар Нотара, уште едно поконвенционално читање на семејна и социјална драма за можностите за откупување за минатите гревови. Ретката специфичност на оваа претстава е мултимедијалниот пристап на режисерот Дејан Јанковиќ, кој со документарни снимки го сместува заплетот на Ибзен во современиот политички свет, во глобалното наследство на популарната култура, имплицирајќи ги денешните значења на оваа граѓанска драма од деветнаесеттиот век. Натпреварувачката програма на фестивалот ја затвори унгарската компанија Gobi Dance, музичко-танцовиот перформанс „Don’t Fuss!“, шармантно и духовито дуо за пеколот и рајот на заедништвото. Тапанарот Дејвид Сего и танчерката Рита Гоби воспоставуваат партнерска игра, неразделна комбинација на ритам и движење на тапанот, која без зборови, а сепак многу јасно, ја отсликува динамиката на борбата за моќ во меѓучовечките односи. Имавме можност да го следиме менувачкиот процес на освојување на конкретна и симболична моќ, што покажува дека конфликтот и уништувањето не можат да бидат конечни решенија, туку само пат кон разбирање на вистинската моќ на единството и помирувањето.
