За неа се пееше во безброј македонски народни песни – Пушката Манлихер, меѓу Македонците популарно наречена „Манлихерка“. И навистина, тогаш македонските борци би можеле да се сметаат за среќни доколку поседуваат такво модерно оружје за тоа време.
Во основа, македонските востаници го носеле и користеле сето оружје што тогаш можело да се најде на црниот пазар или што им било одземено на убиените противници. Но, сите сакаа да го наречат Mannlicher Model 1895 свој.
Во македонската народна песна наречена „Излези, стара мајко“ пушката се пее дури и како „најсигурна сопруга на востаниците“.
Пушката Mannlicher Model 1895 е акциона пушка со завртки со директно влечење и е произведена во Австрија од компанијата Steyr Mannlicher и во Унгарија од фабриката за пушки во Будимпешта. Првично М95 беше развиен како долга пешадиска пушка за австро-унгарската армија, но за време на Првата светска војна командата на армијата ја препозна големата неповолност на овие „долги“ пушки во рововите и ја прилагоди на карабина.
Моделот Mannlicher M1895 има брава со директно влечење, со овој систем за директно влечење беше можна побрза низа на истрели отколку со пушки со системот за заклучување на цилиндрите Маузер. Исклучивото директно повторувачко движење, без дополнително вртечко движење, овозможи до 35 кругови во минута.
Касетата се напојува со рамка за полнење со по пет касети, тие се туркаат во кутијата за магацин одозгора кога бравата е отворена. Кога е празна, рамката за полнење паѓа на подот преку отворот на дното на списанието. Сепак, ова отворање значеше и дека пушката е чувствителна на нечистотија. Меѓутоа, оружјето може да се користи и како единечен натоварувач без рамка за полнење, како и другите модели што ги носат борците за слобода.
Оваа магазинска кутија овозможува да се препознае „Манлихерка“ на старите слики на македонските борци за слобода.
Американскиот новинар Алберт Сонихсен отпатува во Македонија и ги напиша своите впечатоци под наслов „Исповеди на еден македонски бандит“. Во еден пасус тој ја опишува средбата на македонските борци за слобода со османлиските трупи кои биле покриени со проектили Манлихер.
Кога војниците се вратија, тие не знаеја што се случило сè додека волеј од куршуми од Манлихер не го искинаа високото мочуриште и на некои им донесе смрт, а на други просветлување. Еден млад офицер, погуст од неговите другари, извикал: „Ние бараме! Ким греши сестра?“ Одговорот излезе од кочницата на бастун: „Ние сме комитара! Ура!“
Исповеди на македонски разбојник – Алберт Сонихсен
Други пушки кои се широко користени меѓу македонските борци за слобода беа рускиот Бердан („Берданка“) – особено Бердан II беше популарен и се славеше. Беше точен, лесен за одржување и лесен за употреба бидејќи немаше комплициран систем. Вреди да се спомене дека оваа руска пушка некогаш била дизајнирана од Американец. Францускиот Lebel 1886, кој беше малку комплициран за полнење и претходникот на француската армија Gras Model 1874.
Меѓу борците имало и неколку заробени пушки од германскиот маузер тип 98 од отоманско производство. Користена е и друга германска пушка – добро познатата Gewehr 88.
Во Тетово и Дебар биле многу вешти во својот занает, така што многу од овие модели и пушката Манлихер биле копирани. Сепак, беше невозможно да се произведат голем број копии, но овие копии беа со висок квалитет.
Извор: history.mk
